Ben ik gelukkig? Ik zit zit achterop de scooter bij één van mijn studenten. Wij rijden door rijstvelden, langs rivieren en pagoda’s. Soms stoppen we bij een huis om zijn ‘aunties’ te ontmoeten en probeer ik met mijn schaarse Khmer mezelf voor te stellen en te vragen hoe het met ze gaat. Met als gevolg dat ze breed glimlachen en heel veel Khmer tegen me terug praten. Als ik dan tamelijk onbegrijpelijk alleen nog maar kan glimlachen, beginnen ze te lachen en nodigen ze me uit om samen met hen te eten. Makara -de student in kwestie- heeft echter haast, want hij wil me alles van zijn ‘province’ laten zien. We hebben maar een dag en er is veel te zien! Dus vriendelijk bedank ik zijn ‘aunties’ en rijden we weer door op de scooter van zijn zus. Makara vroeg mij of ik dit weekend met hem mee wilde naar zijn familie. Met elke cel in mijn lichaam kon ik die vraag met een enthousiaste ja beantwoorden. Hij woont niet heel ver van de school en we zouden in een dag heen en weer kunnen. In de tuktuk naar zijn huis vraag ik hem nog wat extra woorden in het Khmer voor me te vertalen en leer ik hoe ik zijn grootmoeder kan begroeten, zijn zus kan zeggen dat ze ‘beautiful’ is en zijn neefje en nichtje kan vragen hoe oud ze zijn. Hoe ik mezelf kan voorstellen en zeggen hoe oud ik ben. De andere inzittende van de tuktuk lachen en verbeteren me als ik iets niet goed uitspreek. Was ik toen al gelukkig, in de tuktuk onderweg naar zijn familie, ja. Werd het die dag alleen nog maar beter en beter? Ja.

Misschien moet ik, voordat ik begin met een gedetailleerd verhaal over mijn dag, beginnen met te vertellen waar ik ben en wat ik nu doe. Mijn laatste bericht heb ik geschreven in Vietnam terwijl we op de motor van Noord naar Zuid aan het crossen waren. Wat een ongelooflijke rit geweest is en waar ik met goede herinneringen nu weer aan terug denk. Vietnam is een bijzonder land met een bijzondere geschiedenis. Een geschiedenis die zo vers is en toch ook zo ver in het verleden lijkt. Zoals ik eerder al beschreef is er een groot verschil tussen het noorden en het zuiden. Zowel wat betreft natuur als cultuur. Ik heb in beide delen van het land prettige ervaringen opgedaan, dus ik kan moeilijk zeggen dat het ene leuker/mooier/vriendelijker was dan het andere. Het enige verschil wat overduidelijk was, was het klimaatverschil. Het noorden was koud en het zuiden was heerlijk warm. In het zuiden hebben we nog een laatste ronde door de Mekong Delta gereden en dat was een prachtige rit. Kleine wegen met veel bruggetjes en heel veel palmbomen. Soms over een nieuwe brug en soms met het pontje over. Met het pontje over gaan is dan ook een hele belevenis. Als een kudde schapen word je de boot op gedreven en als een hordes paarden verlaat je de run weer. Het scheelt dat we op dat moment al een paar weken rijervaring hadden, want in dat proces wil je niet dat je motor afslaat haha. Al schrijvend over de rit door de Mekong Delta probeer ik te bedenken welke ervaring ik het liefste met jullie wil delen. Er zijn dan een paar momenten die in mijn hoofd oppoppen, maar er is één ervaring die met vlag en wimpel boven de rest uitsteekt. Het is niet de meest spannende, wonderschone of liedevolle ervaring, maar wel de ervaring die mij is bijgebleven. Het is iets simpels, maar toch ook niet. Dit is een ervaring die geresulteerd heeft tot een stukje liefde voor Vietnam in mijn hart.

Het was een zonnige ochtend en we waren al weer vroeg op de motor. Matthijs is van nature altijd al vroeg wakker en mijn ritme is in Azië veranderd. Met momenteel mijn vroegste dagen ooit, maar daar kom ik later op terug. We waren vroeg op pad en onderweg van Ben Tre naar Can Tho. In de ochtend is het gemakkelijk om veel kilometers te rijden en ontbijten deden we daarom pas in de middag. Het proces van een plek zoeken om vervolgens te ontbijten/lunchen gaat soms heel soepel en soms wat lastiger. In dit gebied leken de tentjes van de buitenkant allemaal hetzelfde, maar was de sfeer er moeilijk van af te lezen. Dat ik bij toeval dit plekje zag en dat we besloten de motoren in de rem te zetten om daar te gaan ontbijten, is een heel goede keuze geweest. Ik zal met mijn woorden jullie proberen mee te nemen naar deze plek. We reden op een klein weggetje langs palmbomen en bamboe-huizen. Tussen de weg en de huizen had je vaak een riviertje en een bruggetje die de weg met het huis verbond. Dit restaurantje/straattentje/buurthuis was een plek waar meerdere mensen zaten en uiteraard hadden ze plastic stoeltjes en lage tafeltjes. Zodra opgemerkt werd dat wij stopten om daar te gaan zitten, draaiden alle hoofden onze kant op. Ik gok zomaar dat er op die locatie zelden tot nooit toeristen komen. Dat ze geen Engels spraken verbaasde mij dan ook niets en om eerlijk te zijn vind ik dat veel charmanter. Met een beetje kennis van de Vietnamese taal en je handen en voeten kwamen we wederom een heel eind. Drankjes hadden we zo en tot mijn grote vreugde waren ze langs de straat mijn favoriete snack aan het maken, gebakke bananen! Het is anders dan de gebakke bananen in Suriname, maar deze doen zeker niet te onder aan die kwaliteit. Dat ze vervolgens ook nog eens geen drol kosten, maaktte dat ik er veel gegeten heb. Ze begrepen dat ik het lekker vond en toen kregen Mattthijs en ik er ook nog eens twee cadeau. Dat mensen die minder hebben toch zo vrijgevig zijn, doet mijn hart smelten. Dat ze vervolgens allemaal bij ons aanschoven en een praatje met ons probeerde te maken, was wat ingewikkelder. We konden uitleggen dat Matthijs en ik bij elkaar horen, gebaren dat we niet getrouwd zijn en dat er ook geen baby’s in het spel zijn. Waarom Matthijs daarna een tik op zijn schouder kreeg, is aan jullie om te interpreterenhaha. Ondanks dat wij geen idee hebben van wat ze zeiden, hielden ze niet op met praten. Sterker nog, een aantal dames die aan het kaarten waren, pauzeerden hun spel om ons te vergezellen. Vergezellen en in mijn borst te knijpen.. Ja jullie lezen het goed, een van de vrouwen heeft het weten te presteren om welgeteld drie keer in mijn borsten te knijpen. Waarom? Geen idee! Maar daarna ging de duim omhoog en glimlachte ze breed naar Matthijs. Ik was zo van mijn apropos dat ik steeds weer te laat was met zelfbescherming. Zelfbescherming die ik de laatste keer wel had, maar wat haar er niet van weerhield om er nog een keer aan te zitten. Het totaal plaatje maakte echter dat het klopte en iedereen leek het de normaalste zaak van de wereld te vinden. Lekker knijpen, lachen en weer doorgaan met het kaartspel. Dit ‘simpele’ straattentje bleek het hart van de straat te zijn en de gebakke bananen waren niet alleen mijn favoriet. Op mijn vraag waarom ze zo veel aan het bakken was, kreeg ik al snel antwoord. Veel mensen stopten bij dat stel om zijn snackies te halen. Iedereen die stopte, maakte even een praatje om vervolgens weer zijn/haar reis te vervolgen. Wat wij na een lange break ook weer moesten doen. Er waren nog kilometers die bereden moesten worden en andere plekken die bezocht konden worden. Want ook al heb ik dit verhaal als voorbeeld genoemd, om een impressie te geven van de sfeer, waren er nog veel meer mooie momenten. En de mooie momenten zijn naar mijn mening niet de grootste tempels of de hipste hostels, maar de kleine details en de onverwachte oases. Tijdens reizen ben je vrij om te gaan en staan waar je wilt en die vrijheid is heerlijk. Bevalt iets je niet, dan reis je door en bevalt iets je heel erg, dan blijf je langer. En die vrijheid hadden we nog meer op de motor. Heerlijk!

Oké voordat jullie afhaken, omdat ik 1087 woorden nodig heb om een ‘impressie van Vietnam’ te geven, zal ik een sprong maken naar waar ik nu ben. Ez, 1087 woorden.. had je niet gewoon ongeveer duizend kunnen zeggen? Nee, want dan zou ik liegen. Oh en de inleiding valt overigens niet onder de 1087 woorden.. just so you know.

Ja de sprong naar waar ik nu ben! Ik ben momenteel Engelse lerares op een fulltime school in Cambodja. Via een stel uit Madrid ben ik met deze organisatie in contact gekomen en ik ben heel blij dat ik hier nu ben. Het is een school met studenten tussen de 17 en de 30 jaar oud. Ja, ik dacht ook dat ik met jongere kinderen zou werken, maar achteraf ben ik blij dat ze ouder zijn. Ik geef in de avonden ook les op de ‘part time school’ waar de kinderen jonger zijn, maar daar kan ik niet voor de klas staan zonder een Khmer vertaler. En aangezien er niet altijd genoeg docenten zijn, heb ik niet altijd een Khmer vertaler en is het een stuk lastiger om de lessen nuttig te maken. We kunnen dan liedjes zingen, het alfabet oefenen en ik kan via mijn tekenkunsten wel dingen uitleggen. Het antwoord op de vraag of ze dan een funtamentele basis Engels leren is denk ik nee. Vooral voor de jonge kinderen is het nog nodig om de woorden ook in hun taal te kunnen uitleggen. Dat ik voornamelijk met de oudere studenten werk, vind ik heel fijn. Ik kan gesprekken met ze voeren en grammatica uitleggen in het Engels. De studenten zijn super leergierig en erg respectvol naar docenten. Die combinatie maakt dat elke student die je tegen komt (en het terrein van de school is niet zó groot) zal vragen hoe het met je gaat. “Goodmorning teacher, how are you?” “Goodafternoon teacher S, how was your lunch?” “Goodnight teacher, I hope you will sleep very well” “Goodmorning teacher S, did you dream about me?” “Goodafternoon teacher, have you had lunch already?” “Goodnight teacher S, thank you for today”. In de eerste week heb ik wel honderd keer verteld waar ik vandaan kom, dat Engels niet mijn eerste taal is en wat mijn ouders voor een beroep hebben. Ik had als kind al moeite met het beroep van mijn ouders uit te leggen in het Nederlands, laat staan hier. Voor de studenten hier zijn jullie beide ‘managers’. Een beroep wat een aantal hier kennen en willen worden. Als ik ze vervolgens trots vertel dat mijn grote broer net afgestudeerd is en dat hij een baan heeft, kijken ze me met grote ogen aan en vragen ze gelukkig niet wat die baan inhoudt. Op de grap dat hij nog geen vriendin heeft (voor zover ik weet ;)) en dat ze wel met hem mogen trouwen, reageren ze met gegiebel en schreeuwen ze “noooo teacher, cannot”. Dus sorry broerlief, ze vinden je allemaal erg ‘handsome’ maar ik heb je niet voor een paar bufflao’s kunnen inruilen. Wie weet heb je meer geluk in Argentinië!

De meeste studenten zijn ouder dan dat ik ben, maar in hun gedrag nog erg jong. De regels hier stellen dat ze niet mogen drinken, geen drugs mogen gebruiken en geen seks mogen hebben. Fair enough, het is een gedisciplineerde school en ze zijn hier om Engels te leren. Dat ze vervolgens op woensdagavond de tijd van hun leven hebben tijdens de disco, vind ik geweldig om te zien. De hal in het midden van de school wordt omgebouwd tot een discotheek en één van de docenten is de DJ. We hebben discolampen en serieus harde muziek (harde muziek is iets waar ze in Azië erg goed in zijn). Van 19.00 tot 21.00 duurt deze avond en in die twee uur staat de tent op zijn kop. De lachen, hebben plezier en dansen zonder schaamte. Het is geweldig om te zien hoe ze zoveel vreugde halen uit een avond zonder daar drank en drugs voor nodig te hebben. Iets waar de ‘jeugd’ (en nu klink ik als een oud wijf) in Nederland van zou kunnen leren. En ik merk het aan mezelf ook, ik geniet hier van de kleine dingen. De kleine dingen en de dingen die je bijna als vanzelfsprekend gaat zien. Elke dag leef ik buiten, elke dag wordt er voor me gekookt, elke dag kan ik gaan en staan waar ik wil en elke dag kan ik leven van geld waar ik eerder voor gewerkt heb. Alle keren dat ik in Nederland uit mijn Tupperware bakjes gegeten heb, meestal de restantjes van mijn huisgenoten waarvoor dank. Alle keren dat ik euroshopper beleg gekocht heb in plaats van een normaal –misschien wel 50 cent duurder- merk. Die ene keer dat ik liftend van Groningen naar Utrecht ging, omdat mijn OV het niet meer deed. Van al het geld wat ik toen bespaard en verdiend heb, kan ik hier nu leven zonder zorgen.

De studenten op deze school mogen het terrein niet af en de poort wordt goed in de gaten gehouden. In de poort zit echter een luikje en een middag zag ik een actie wat verdacht veel op een drugssmokkel leek. Er ging geld door het luikje en vervolgens kwam er een hand door het luikje die.. een hoorntje met bolletjesijs aangaf! Uiteraard trok dat mijn aandacht en ging ik het luikje van dichterbij bestuderen. Dat achter het luikje je liefste jongen ooit stond, had ik niet verwacht. Een jongen die elke dag ijsjes verkoopt voor 10 cent en die het verkopen van de ijsjes met een onbeschrijfelijk lieve glimlach doet. De 50 cent besparing in Nederland, levert mij hier vijf heerlijke ijsjes op! Wederom.. voor mijn lijn is deze reis niet echt bevordelijk. Toen het verzoek kwam of ik elke ochtend de ‘exercise’ met de studenten wil doen, hoefde ik niet lang na te denken om ja te zeggen. Elke ochtend om 5.15 gaat mijn wekker en om 5.30 staan de studenten in formatie om het schoollied te zingen en met de warming up te beginnen. Als ik rond 5.20 slaperig en wel het schoolplein op kom lopen om ze welkom te heten, zitten er vaak al heel wat studenten te studeren. Kan ik klagen over mijn wekker om 5.15, deze studenten staan om 4.00 al op. Met liefde help ik ze dan nog met de laatste vragen en daarna begint het deel wat ze minder leuk vinden, sporten. Ik vind het knap dat de studenten nog steeds tegen me praten, want beweging in de ochtend is niet hun favoriete activiteit. Ik probeer de ochtendsessies dan ook zo motiverend en leuk mogelijk te maken in de hoop ze te stimuleren om zelf ook wat meer te bewegen. Als het hier een nachtje wat kouder is (zeg rond de 21graden) dan is de volgende dag op zijn minst 25% ziek. De overige 75% zit bibberend en met drie lagen aan in de klas. Hun weerstand is erg slecht en hun conditie nog slechter. Met mijn variatie aan bewegingen en activiteiten ben ik naast lerares Engels ook de ‘gymjuf’. Vervolgens zit ik om 6.30 aan het ontbijt, tussen 6.30 en 7.30 probeer ik mijn handwas te doen, rond 7.30 gooi ik ook wat tijltjes water over mezelf en om 8.00 beginnen de eerste lessen. In de ochtend (8-9) hebben de studenten vaak SOLS (Science of Life Studies) en praten ze over hun doelen in het leven, wat voor een persoon ze willen zijn en waarom het belangrijk is om goed je best te doen in het leven. Steeds staat een ander vraagstuk centraal en kunnen de studenten daarover discussieren. Om 9.00 begint Engelse les en dat hebben ze tot 12.00. Om 12.00 worden heel snel de tafels neergezet in de schaduwplekken en kan de lunch beginnen. Aan grote ronde tafels eten we per klas het eten wat ‘cooking group’ gekookt heeft. Elke dag is een andere klas aan de beurt om te koken. Heerlijk dagje als mijn klas de kookgroep is, want dan hoef ik geen les te geven en mag ik vooral alles proeven -ze hebben soms banenen snackies! Naast koken hebben de studenten dan ‘algemene taken’, zoals de kassa in het winkeltje bemannen, poortwacht zijn, boodschappen doen en andere algemene taken. Het is een erg zelfonderhoudende school. Na de lunch hebben de studenten pauze tot 14.00, waarin ze vaak slapen, zichzelf wassen of hun kleren wassen. Er vindt op dat moment weinig activiteit plaats, omdat het dan super warm is. Ik ben die uren vaak zoet met nakijken en de middaglessen voorbereiden. Die ene keer dat ik echt super moe was, ben ik ook een dutje gaan doen. Uiteraard moet ik dan de wekker zetten, want uit mezelf word ik dan niet wakker haha. Van 14-15 is de activiteit ‘counting beans’ (daarover meer in mijn reisjournal op papier) en van 15-16 is weer Engelse les. Soms is dat ook liedjes oefenen of prayers leren. Ik gebruik dat uurtje vaak om de meest gemaakte fouten te bespreken en om nog een keer te checken of ze de stof van de ochtend begrepen hebben. Jaja, je zou bijna denken dat ik een echte juf aan het worden ben. En om eerlijk te zijn, voel ik me ook een echte juf. Wat zij in je zien is wat je bent; voor hen ben ik hun lerares. Vind ik het leuk om lerares te zijn? Ja ik geniet er heel erg van en het verbaast me hoe snel je gewend raakt aan voor de klas staan. Na het lesgeven is het tijd om de school/het terrein schoon te maken; dat doen alle studenten tussen 16-17. Dit doen ze heel gestructureerd en gedisciplineerd. Als een aantal studenten het hok van de honden schoon maken, loop ik graag met de labradors een rondje. Lieve witte langharige beestjes die, in tegenstelling tot de meeste honden hier, echte schatjes zijn. Vies, dat wel, maar schatjes. Na het schoonmaken hebben de studenten vrije tijd en maak ik van die vrije tijd gebruik om met ze te volleyballen, voetballen of voetvolleyen. De pret duurt echter niet lang, want van 17.30-18.30 geef ik les op de part-time school. Tussen 18.30 en 19.00 eet ik snel wat en om 19.00 begint het avondprogramma. Maandag zelfstudie, dinsdag zelfstudie, woensdag dansavond, donderdag filmavond en op vrijdag ‘social night’. Tijdens ‘social night’ treden de studenten op met dansjes, zang en fashionshows. Als ‘motivator’ kan ik dan uiteraard niet achterblijven en heb ik inmiddels ook gedanst en een fashion show afgeleverd.. het staat op film vast. “Don’t be shy” zeg ik steeds tegen mijn studenten, dus met de internationale volunteers hebben we een voorbeeld gezet om niet “shy” te zijn. Deze avondprogramma’s duren van 19.00-21.00 en daarna vliegen ze als een dondersteen hun dorms in. Dat ik om 21.00 ook ‘dead to the world’ ben, zal je na dit verhaal misschien wat beter begrijpen. Mijn excuses voor de lange radiostilte, schrijven kost echter tijd. Het verhaal dat ik nu geschreven heb, heeft mij een paar dagen/avonden geduurd. Sterker nog, het heeft zo lang geduurd dat morgen mijn vertrekdag al is aangebroken. Ik ga deze studenten missen en het blijft lastig om een plek te verlaten. Elk stukje energie en liefde wat je de studenten geeft, is een stukje van je hart wat je hier achter laat. Ik had dat vorig jaar in de USA al en zal dat hier ook weer hebben. Hoe kort het ook is geweest (1 maand), we leven hier erg intensief met elkaar samen. Naast het lesgeven heb ik de studenten in grote trucks mogen vervoeren, hebben we een hele zondag door de ‘province’ gewandeld om gezinnen te informeren over deze school, hebben we gewandeld naar de Pagoda aan het einde van de straat, heb ik een graduationceremonymogen meemaken, heb ik in de brandende zon bamboestokken gesjouwd en ben ik bij een van mijn studenten thuis geweest. Ervaringen die je niet zomaar vergeet en waar ik dit land, de studenten en deze organisatie erg dankbaar voor ben. Mijn hoogtepunt was achterop de scooter bij Makara zitten en te luisteren naar zijn woorden ‘There look, oooh so nice. Teacher you see that, so beautiful. Can you see it, do you like it, oh so nice hea teacher”. Ik zag het, ik vond het prachtig en ik genoot. Ik genoot in mezelf en zou met woorden het gevoel van geluk niet waardig kunnen omschrijven. Toen de vraag kwam “Teacher, are you happy?” kon ik niets anders zeggen dan “Yes, I am very happy”. Meer woorden kwamen er niet meer uit, want toen rolde er een traan over mijn gezicht. Een traan van geluk, een traan van realisatie, een traan die ik op dat moment door mijn hele lichaam liet gaan.

“Teacher are you happy?” “Yes I am..”